راهبردهای مقابله با مهاجرت‌های روستا- شهری با استفاده از فن سوات (بررسی موردی دهستان کوهسار شهرستان هشترود)

مهاجرت از روستا به شهر، از گذشته تاکنون همواره وجود داشته است و این موضوع، پویایی جامعه را نشان می‌دهد. اما اکنون، مهاجرت بی‌رویه و تخلیه روستاها از نیروی کارا، یکی از نارسایی‌های اجتماعی- اقتصادی جامعه روستایی کشور محسوب می‌شود. ادبیات توسعه در کشورهای در حال توسعه نشان می‌دهد که مهاجرت‌های روستا- شهری، آثار منفی بسیاری بر ناحیه مبدأ و مقصد گذاشته است. از این رو، در طول دهه‌های گذشته، به منظور شناخت این پیامدها و جستجوی راهکارهایی برای کاهش آن، به میزان بسیاری تلاش شده است، اما متأسفانه، به دلیل فقدان دیدگاه راهبردی و یکپارچه، تلاش‌ها چندان با موفقیت همراه نبوده‌اند. در دیدگاه راهبردی، با تأکید بر توسعه پایدار، یکی از راه‌های کاهش مهاجرت از روستا به شهر، پایدار کردن کیفیت زندگی روستاییان بیان شده است که دستیابی به برابری و حفظ تنوع فرهنگی، افزایش حس جمعی و شهروندی، دستیابی به کیفیت و ارتقای کیفیت زندگی و هر نوع تغییر را در فعالیت‌های اقتصادی شامل می‌شود که موجب بهبود کیفیت زندگی شود. در مقاله حاضر، با استفاده از فن سوات، قوت‌ها و ضعف‌های داخلی، فرصت‌ها و تهدیدهای خارج از حوزه سکونتگاه‌های روستایی دهستان کوهسار، بخش مرکزی شهرستان هشترود با دید یکپارچه تبیین شده و راهبردهایی برای حل مسائل مربوط به مهاجرت، در روستاهای مورد بررسی بیان شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهند که با آگاهی از جنبه‌های داخلی (قوت‌ها و ضعف‌ها) و خارجی (فرصت‌ها و تهدیدها) راهبرد تهاجمی، مؤثرترین راهکار پیش‌روی منطقه برای کاهش مهاجرت‌های روستا- شهری است.